maandag 3 oktober 2011

Vinkeveen

Vinkeveen is een dorp met ruim 8000 inwoners tussen Utrecht en Amsterdam. Het dorp wordt omgeven door drie gebieden, die ieder typerend zijn voor de verschillende fasen die grote delen van het Groene Hart in hun ontwikkelingsfase hebben doorgemaakt.

De geschiedenis van de Ronde Venen, een hoogveenkussen ten zuiden van het IJ en ten oosten van de Utrechtse Vecht, begint in 953, als de Duitse keizer het gebied aan de Bisschop van Utrecht schenkt. In en rond dit veenpakket stromen verschillende veenstroompjes, die later de begrenzing van de polders van de Ronde Venen zullen vormen zoals de Kromme Mijdrecht, en de Angstel.  Vanaf de elfde eeuw proberen boeren het land toegankelijk te maken met wegen van boomstammetjes en door het gebied te ontwateren door sloten van de stroompjes naar het midden van het veengebied te graven. Zo ontstaat de spaakvormige verkaveling, die ten oosten van Vinkeveen nog steeds aanwezig is. Door die ontwatering klonk het veen in. Het werd daardoor moeilijker het veen af te wateren, omdat het water in de omringende riviertjes hetzelfde peil bleef houden. Vanaf de vijftiende eeuw werden daarom molens ingezet om de polders droog te houden.

Door de oorspronkelijk hoge ligging van het veen, was het veen in de Ronde Venen erg geschikt om turf van te maken. En door de nabijheid van de grote steden, was de verleiding ook erg groot. Hier verbrandde het kind dus zijn moer, zoals in de inleiding van het thema afgelopen zaterdag al uitgelegd.

Landbouwgrond werd water, en de wind en golfslag bedreigden de dorpen. Rond 1800 werden er daarom plannen gemaakt om de ontstane plassen weer droog te maken. Bij Mijdrecht gebeurde dat als eerste. De verkaveling in die nieuwe polders is zeer regelmatig. De grondsoort (oude zeeklei) zeer geschikt voor akkerbouw. Direct ten westen van Vinkeveen ligt een van die drooggemaakte Mijdrechtse polders.

De polder ten oosten van Vinkeveen werd ton ver in de 20e eeuw nog gebruikt voor de veenwinning. Vinkeveen is daardoor het langst een turfgraversdorp gebleven. De Vinkeveense plassen zijn uiteindelijk nooit drooggemaakt. In de loop van de twintigste eeuw werd de waarde voor de recreatie van de plassen immers steeds duidelijker. Verder bestond de bodem er uit deels uit zandgrond (net als bij de Loosdrechtse Plassen), waardoor de waarde van het gewonnen land minder groot zou zijn dan bij de westelijker gelegen polders. Bovendien kon het zand tot op grote diepte zonder verdere zichbare gevolgen voor het landschap worden gewonnen voor allerlei bouwprojecten in de buurt. De Bijlmermeer in Amsterdam en de snelweg A2 zijn gefundeerd op zand dat in de Vinkeveense plassen is gewonnen.

Ten zuiden van Vinkeveen is de polder Demmerik helemaal nooit tot vervening gekomen. Kolen, gas en olie hadden de vraag naar turf doen slinken.

Het opvallendste gebouw in Vinkeveen is zonder twijfel de Rooms-Katholieke kerk 'Heilig Hart van Jezus'. Meer over deze kathedraal van de Venen lees je hier.

Actueel nieuws uit Vinkeveen is er ook. De gemeente De Ronde Venen kent een miljoenenstrop door twee grote bouwprojecten. Eind vorige week stapte de burgemeester in navolging van enkele ambtenaren daarom per 1 oktober op. De Commissaris van de koningin heeft echter snel voor opvolging gezorgd. Vandaag wordt Albertine van Vliet-Kuiper (59 jaar, D66) op het Provinciehuis beëdigd tot nieuwe burgemeester.


Vinkeveen ligt hier

Geen opmerkingen:

Een reactie posten