Helenaveen was samen met Griendtsveen de enige echte veenkolonie in Zuid Nederland. Tegenwoordig is het een dorp met ongeveer 1000 inwoners in zuid-oost-Brabant.
De geschiedenis van Helenaveen begint in 1853 als de uit Den Bosch afkomstige Jan van de Griendt 610 ha veengrond koopt van de gemeente Deurne in de Peel, een groot moerasgebied op de grens van Brabant en Limburg. De nederzetting van turfgravers die erdoor ontstond, werd naar de vrouw van Van de Griendt , Helena, genoemd, net als de vaart die het gebied ontwaterde en waarlangs de turf werd afgevoerd. De wijken die het veen verder ontwaterden, werden volgens een drietandsysteem ontgonnen. Het voordeel daarvan was, dat er minder bruggen hoefden te worden gebouwd in de weg langs de Helenavaart.
Toen de gemeente Deurne, die grote de rest van het veengebied nog steeds in eigendom had, merkte dat de turfrgraverij lucratief was, legde zij het Kanaal van Deurne paralel aan de Helenavaart aan. De gemeente mocht niet van de Helenavaart gebruik maken, omdat Van de Griendt bang was voor zijn monopoliepositie.
In de begintijd werd er naast turfsteken werd er ook geld verdiend met de tabaksteelt. De tabak deed het relatief goed in de Peel, maar werd rond 1870 beëindigd door de komst van steeds meer goedkope en betere tabak uit Nederlands Indië.
In 1886 werd koning Willem III beschermheer van NV Maatschappij Helenaveen. Hij stimuleerde de verbetering van de tuinbouw in het dorp, wat nog steeds te merken is aan de tuinbouwbedrijven die tegenwoordig in het dorp te vinden zijn.
Behalve restanten hoogveen is ook de oude dorpskern langs de Helenavaart goed bewaard gebleven, en benoemd tot beschermd dorpsgezicht.
Onderstaande kaart, een vereenvoudigde kaart van de situatie in 1773 laat zien dat Helenaveen in een geïsoleerd gebied is ontstaan. Dit kaartje illustreert ook fraai, dat het vroeger een Mijl op Zeven was, om van Meijel in Sevenum te komen. Tussen beide Limburgse plaatsen lag een "Moerassige Streek Lands daar naauwlijks een Mensch over gaan kan".
Helenaveen ligt hier
Geen opmerkingen:
Een reactie posten