Eigenlijk geen echte dorpen, tuindorpen. De tuindorpen in Nederland zijn allemaal als wijk van een stad gebouwd. De oorspronkelijke gedachte van de tuinstad komt uit Engeland. Ebenezer Howard werd geïnspireerd tot het ontwerpen van groene steden door zijn verblijf in de Verenigde Staten, vlak na de grote stadsbrand in Chicago en de snelle groei van de stad daarna. Een tweede reden werd gevormd door de barre woonomstandigheden in de woonkazernes in Victoriaans Engeland. Daarbij kwam zijn liefde voor het landleven, opgedaan, tijdens een verblijf op het platteland en aangewakkerd door zijn vrouw.
De Engelse tuinsteden zijn als helemaal nieuw en los van bestaande steden gepland. De twee steden die het meest in de buurt van het ideaal van Howard komen zijn Letchworth Garden City en Welwyn Garden City in Engeland, beide gebouwd in de eerste decennia van de twintigste eeuw.
Howard wilde bouwen voor gezonde burgers. Een tuinstad naar zijn ontwerp was gebaseerd op een railinfrastructuur, gemeenschapsvoorzieningen in het centrum en werk aan de buitenrand. Grote industriëlen als Cadbury’s en Lever (Sunlight zeep) ondersteunden de plannen. Tevreden arbeiders zouden minder snel in opstand komen en die rust onder het volk zouden de fabriek alleen maar ten goede komen. In het buitenland waren grote industriebazen daarom ook erg geïnteresseerd in de tuinstad gedachte, ook in Nederland. Veel van die tuindorpen genieten tegenwoordig monumentenbescherming, sommige hebben zelfs bijna een cult-status. Niet echter in Deventer. Daar werden alle 334 woningen in Knutteldorp afgebroken en vervangen door nieuwbouw.
Ik werd op het spoor gezet door een excursie naar Essen afgelopen zaterdag. Vandaar deze week tuindorpen in Nederland (en op vrijdag die in Essen).
De mensen die zich verheugden op de vissersdorpen die voor deze week waren geprogrammeerd, zullen moeten wachten tot november.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten