Usquert

Usquert  is een terpdorp in het noorden van Groningen, op dezelfde terpenrij op de kwelderwal van de vroegere Fivelboezem als Middelstum (maandag dorp van de dag). Het is een van de weinige plaatsnamen in Nederland waar de letter Q in voorkomt. Die Q is echter een beetje deftig gedoe. De dorpsnaam laat zich immers gemakkelijk ontleden in de delen Usk en Werd, waarbij Werd een verwijzing is naar Wierde, de Groningse aanduiding voor terp.

In de Grote Bosatlas wordt Usquert als voorbeeld van een terpdorp gepresenteerd. Ondanks het feit dat het dorp verder is gegroeid dan de kleine voorbeelden Uitwierde, Marsum en Biesum, die ook in de atlas staan is de radiaire structuur nog goed te herkennen.

Boven op de terp van Usquert staat de kerk. Het kergebouw stamt uit de dertiende eeuw, maar van de stenen waaruit de kerk is opgebouwd is door het pleisterwerk weinig te zien. Ook de toren, die in de 19e eeuw werd vervangen door een geogotisch exemplaar verhult de oude geschiedenis van de kerk op deze plek. Die begon al in negende eeuw, toen de missionaris Liudger hier een kerk stichtte. Liudger wordt ook wel de bisschop der Friezen genoemd, omdat hij in veel Friese dorpen kerken stichtte en het christendom bracht. Groningen viel in dit tijd onder Fries gebied. Een belangrijk verschil tussen de Groningse en Friese kerken uit die tijd is echter dat veel Groningse kerken in de 19e eeuw flink zijn verbouwd. De graanteelt bloeide in die tijd, waardoor daar veel geld voor was. In Friesland hadden de boeren zich in de terpdorpen zich toegelegd op de zuivelveeteelt.

Een ander beroemd gebouw in Usquert is het raadhuis, ontworpen door Berlage. Kennelijk ging het rond 1930 wat minder goed met de Usquerder economie, want toen de architect tijdens de bouw vond dat de torenklok wat hoger moest, wilde de gemeenteraad de kosten daar niet voor betalen. De architect deed dat toen maar zelf.

 

 Usquert ligt hier